Vijveronderhoud gedurende de winter: alle stappen om je vijver gezond te houden

Goed onderhoud van je vijver is belangrijk om het water in je vijver gezond te houden voor je vissen en planten. In elk seizoen is het weer en klimaat anders en heeft dit impact op je vijver. In de winter gaan de temperaturen omlaag en schijnt de zon minder lang dan bijvoorbeeld in de zomer. Voordat de winter aanbreekt is het belangrijk al een paar goede voorbereidingen te treffen in de herfst zodat je vijver goed gezond blijft.

In dit artikel zullen we alle voorbereidingen en onderhoudstaken tijdens de winter uitgebreid bespreken. Zo kun je je vijver gemakkelijk onderhouden, blijven je vissen en planten gezond en kun je in de lente weer genieten van een levendige vijver!

1. Effecten van het weer in de winter op je vijver

In de winter dalen te temperaturen (soms tot onder het vriespunt) en schijnt de zon minder. Dit zorgt ervoor dat het ecosysteem in je vijver op een lager pitje gaat draaien: de activiteit en metabolisme van planten en vissen gaat omlaag, maar ook alg en bacteriegroei worden geremd. Door de lagere watertemperaturen is er minder zuurstof uitwisseling tussen het water in je vijver en de lucht erboven. Het is daarom belangrijk een wak te houden bij vriezen en water in beweging te houden zodat zuurstof kan blijven uitwisselen.

2. Hoe bereid je je vijver voor op de winter?

De winter gaat van start, hoe zorg je ervoor dat je vijver klaar is om de winter in te gaan?

• Zet UV-c apparaat uit
  Heb je een UV-c apparaat? Schakel deze dan uit. Bij een losstaande UV-c apparaat kun je deze helemaal verwijderen uit de cyclus in je vijver. Zorg dat je deze dan op een droge en vorstvrije plaats opslaat. Heb je een drukfilter? Schakel dan alleen het UV-c apparaat uit en laat het drukfilter op een (laag pitje) draaien.
• Verwijder (organisch) afval uit je vijver
  Verwijder takjes, blaadjes en ander organisch afval uit je vijver. Zo zorg je ervoor dat dit niet gaat ontbinden en voor een vertroebeling van je vijverwater kan zorgen.
• Laat je vijverpomp draaien
  Het is raadzaam om je vijverpomp aan te laten gedurende de winter. Zo blijft er stroming in je vijver en blijft het eco-systeem actief. Dit is ook goed voor voldoende zuurstof in je water. Heb je een regelbare vijverpomp? Dan kun je deze op een lagere stand zetten. Je hebt namelijk niet hetzelfde vermogen nodig als in bijvoorbeeld de lente. Zo bespaar je in energie. Bij extreem koude temperaturen, zorg ervoor dat je vijverpomp niet kapot vriest in je vijver.
  
• Haal apparatuur uit je vijver
  Verwijder eventueel watervallen, voederautomaten, fonteinen en andere apparatuur die niet nodig zijn tijdens de winter. Zet deze in een vorstvrije plaats. Maak ze goed schoon zodat je ze in de lente direct weer kunt gebruiken.

Tip: Heb je vijverproducten met rubberen O-ringen uit je vijver gehaald? Bewaar de O-ringen dan in een bakje water, zo voorkom je dat ze uitdrogen.

3. Welk onderhoud pleeg je tijdens de winter?

Wanneer je vijver is voorbereid op de winter, hoef je nog minimaal onderhoud te plegen aan je vijver. Alle processen in je vijver staan in wintermodus. Het volgende onderhoud kun je nog plegen tijdens de winter:

• Controleer je vijver regelmatig op lekken
  Bij temperaturen onder het nulpunt kan het voorkomen dat door ijsvorming lekken ontstaan in je vijver. Je zult dit mogelijk merken doordat water weglekt uit je vijver. Controleer daarom regelmatig het waterpeil in je vijver en controleer op lekken en verhelp deze.
• Verwijder overmatig (organisch) afval zoals blaadjes en takjes
  Tijdens de winter kunnen nog dode bladeren en takken in je vijver terecht komen. Zorg dat je deze uit je vijver haalt zodat ze het water in je vijver niet vertroebelen.
• Verminder voeren van vissen
  Vissen hebben tijdens de winter met verlaagde temperaturen een lager metabolisme. Voer vissen daarom in verminderde mate. Gebruik een hoge kwaliteit en laag in proteïne voer dat speciaal gemaakt is voor koud water.

4. Hoe voorkom je bevriezen van je vijver?

Wanneer de temperaturen onder het vriespunt komen, kan je vijver gaan bevriezen. Een laagje ijs op je vijver is op zich geen probleem, zolang je een wak hebt. Een wak zorgt ervoor dat schadelijke gassen uit je vijver weg kunnen en zuurstof juist in het water kan worden opgenomen. Je kunt je vijver ijsvrij houden op de volgende manieren, we maken hierin onderscheid tussen lichte en extreme vorst.

Lichte vorst

• Zorg voor een stroming
  Houd je vijverpomp aan eventueel op een gereduceerde stand. Beweging in water zorgt ervoor dat er minder snel een ijslaagje wordt gevormd.
• Houd water in beweging
  Laat een kleine fontein of grote beluchtingsfontein aan staan zodat er energie in het water blijft en het niet bevriest. Er zal een klein wak blijven. Een fontein laten draaien is in de winter ook erg goed voor het zuurstof in je vijver. Let wel op dat bij extreme vorst de fontein juist kan zorgen dat het water in je vijver sneller afkoelt en juist snel dichtvriest. Verwijder bij extreme vorst altijd de fontein uit je vijver.
• Gebruik een beluchtingspomp
  Met een beluchtingspomp blaas je kleine belletjes naar het oppervlak. Hierdoor breek je een dun laagje ijs zodat er geen ijs kan vormen. De beluchtingspomp is ook goed voor extra zuurstof in je vijver.

 

Beluchten & ijsvrij houden vijver

Extreme vorst

• Gebruik een de-icer
  Met een de-icer of verwarmingselement, verwarm je een deel van je vijver zodat hier een wak blijft. Je hoeft je dan geen zorgen te maken dat deze zal bevriezen. Het kan wel tot hoge stroomkosten leiden.
• Een opening vrijmaken
  Maak voorzichtig een opening vrij door ijs te verwijderen.

Let op: Sla nooit een wak
Een opening in je vijver maken is prima, maar uithakken van een wak kan funest zijn voor je vissen, de trillingen zijn erg stressvol voor je vissen en kunnen daardoor zelfs sterven.

5. Tips voor apparatuur in je vijver tijdens de winter

Wij adviseren het volgende voor je vijverapparatuur in de winter:

• Zet UV-c apparaat uit en bewaar deze op een droge en vorstvrije locatie
• Laat de vijverpomp aan zodat er stroming in het water blijft. Je kunt een regelbare vijverpomp wel op een lagere stand zetten.
• Verminder de filtering door je vijverpomp lager te zetten
• Zet eventuele fonteinen uit wanneer het extreem vriest

Voor alle apparatuur: voorkom altijd dat apparatuur vast komt te vriezen.

6. Na de winter

De winter is (bijna) afgelopen en de lente komt eraan! Dit betekent dat je vijver uit de winterslaap komt en weer vol met leven. Lees in ons artikel alles over wat te doen met voorbereidingen en onderhoud van de vijver voor de lente.